تحلیلی بر تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی با تأکید بر زلزله (مطالعۀ موردی: دهستان حومۀ شهرستان لامرد)

وقوع مخاطرات طبیعی از جمله سیل و زلزله در سکونتگاه‌های انسانی آسیب‌های جبران‌ناپذیری در پی دارد. از این‌رو در زمینۀ کاهش تأثیرات آن، توجه به رویکرد تاب‌آوری مطرح شده است. پژوهش حاضر در پی سنجش و ارزیابی تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی دهستان حومۀ شهرستان لامرد است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شد. جامعۀ آماری پژوهش، روستاهای واقع در دهستان حومۀ شهرستان لامرد بود. 14 روستای دارای 20 خانوار و بیشتر به‌عنوان نمونه انتخاب شد و براساس روش کوکران، 355 سرپرست تعیین و به شیوۀ تصادفی ساده به تعداد خانوارهای روستایی توزیع و تکمیل شد. یافته‌های آزمون تی تک‌نمونه‌ای، نشان‌دهندۀ تاب‌آوری کم روستاهای تحت پژوهش است، به‌گونه‌ای که شاخص اجتماعی با میانگین 08/3 در بیشترین حد قرار دارد و شاخص‌های اقتصادی، زیرساختی و مدیریتی- نهادی به ترتیب پایین‌تر از حد میانگین آزمون (عدد 3) قرار دارند. در مرحلۀ بعد با استفاده از مدل تحلیل مسیر به بررسی تأثیر هر یک از شاخص‌های چهارگانه بر تاب‌آوری سکونتگاه‌ها پرداخته شد و مشخص شد که شاخص‌های اقتصادی و مدیریتی- نهادی به‌ترتیب با داشتن ضریب 361/0 و 282/0 بیشترین و کمترین ضریب تأثیر را در میزان تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی دارند. در پایان پژوهش به‌منظور تاب‌آور کردن روستاها، راهبردهای راهگشا متناسب با یافته‌های پژوهش ارائه شد.